Omschrijving van kunstwerk en stichting.
De Stichting Monument voor Jonge Verkeersslachtoffers heeft een opdracht verleend aan de heer Karoly Szekeres, kunstenaar te Deventer. Deze opdracht houdt in het vervaardigen van een kunstwerk voor Jonge Verkeersslachtoffers. Dit kunstwerk is geplaatst in Nuenen, in de openbare ruimte, op een plek die door veel mensen bezocht wordt, en is in Nederland het eerste monument speciaal voor jonge verkeersslachtoffers.
Aanleiding
Het gebeurt steeds vaker dat naar aanleiding van een dodelijk verkeersongeluk op de fatale plek een zogenaamd berm-monumentje wordt opgericht. Zo ook voor de 16-jarige Ted Alfrink uit Nuenen. De vele reacties op dit eenvoudige gedenkteken deden vermoeden dat een kunstwerk een belangrijke functie kan hebben in het proces van waarschuwen voor en herdenken van ernstige verkeersongevallen. Dit werd bevestigd toen het idee werd voorgelegd aan een groot aantal jongeren die op enigerlei wijze bij een ongeval betrokken zijn.
Aanpak
Na het inwinnen van informatie over de te volgen aanpak bij de NBKS en enkele bevriende kunstenaars is toen een stichting opgericht die zichzelf drie doelen heeft gesteld: het kiezen van een kunstenaar, het inzamelen van de middelen en de realisatie van het kunstwerk. De bestuursleden zijn vrijwilligers en hebben in hun dagelijks werk verder geen activiteiten gerelateerd aan kunst in de openbare ruimte. Zij hebben wel veel mensen weten te inspireren mee te helpen. Jong en oud spannen zich in om de middelen in te zamelen.
Voorbereiding
De gemeente Nuenen heeft een eenvoudig toegankelijke plek toegewezen. Er komt veel verkeer langs. Het is een plaats waar de jeugd iedere morgen op elkaar wacht op samen naar school te fietsen.
In een aantal gesprekken met de jongeren uit de doelgroep, waarin veel gebruik is gemaakt van voorbeelden van verschillende vormen van hedendaagse kunst, bleek de voorkeur uit te gaan naar een figuratief kunstwerk waar men zich mee zou kunnen identificeren. Alom werd de wens uitgesproken dat het kunstwerk eenvoudig toegankelijk moet zijn en zonder veel uitleg kan leiden tot herkenbare emoties rondom verslagenheid en verdriet maar ook hoop voor de toekomst.
Verschillende kunstenaars in Nederland zijn benaderd met deze open wens, slechts bepaald door de doelgroep. De ideeën van zes van deze kunstenaars zijn weer met veel jongeren besproken. Ook de mening van de kunstcommissie en .harde. factoren als prijs, risico, tijdsspanne en materiaalkeuze zijn meegewogen. Uiteindelijk is gekozen voor het idee van Karoly Szekeres, een beeldhouwer uit Deventer.
Het kunstwerk
Geheel in zijn eigen stijl stelde Karoly Szekeres een naturalistische beeldengroep voor van jonge mensen die .tegenslag, troost en toekomst. uitbeelden. Hij heeft daaraan een zeer belangrijke toevoeging gedaan in de vorm van een muur die bepalend is voor de sfeer en beleving van het kunstwerk. Deze muur vormt een schril contrast tussen het razende verkeer aan de ene kant en de rust van het water aan de andere kant. Het idee is eigentijds en sprak zeer veel mensen aan.
Bezoekers van het kunstwerk vinden er rust en troost. Alleen al de beeldengroep gaat interactie aan met de mensen. Op veel niveaus is er verrassing en ontdekking mogelijk. Er zijn meerdere dimensies. Vanaf de weg is het monument bescheiden. Het ingetogen karakter van de beeldengroep maakt nieuwsgierig. Er is sprake van een drama. Kom je dichterbij dan zal de emotie van de figuren zichtbaar worden. Er is een verhaal. Iedereen kan zich met tenminste een van de figuren indentificeren. Aan de achterkant van de muur blijkt dan een prettige verblijfsplaats te zijn, met bankjes, rust en water. Ineens sta je lager dan de figuren en kijk je de teneergeslagen jongen in het gezicht. Een persoonlijk contact. Als je gaat zitten verdwijnt het verkeerslawaai en merkt de bezoeker de rust van het water op en de natuurlijke schoonheid van de omgeving. Op de muur staan teksten die de mensen uit de doelgroep zijn geschreven. Die nodigen uit tot verdieping en bezinning. De beeldengroep wordt uitgevoerd in brons, op ware grootte. Dat betekent dat mensen die op de muur plaatsnemen deel worden van het kunstwerk en zodoende laten zien dat het leven doorgaat. De muur is bekleed met groen graniet. Een hard onwrikbaar materiaal, uitgevoerd met een ruwe huid. Hiermee wordt de kwetsbaarheid van het zachte menselijk lichaam benadrukt.
Slechts op het eerste gezicht is dit een vrij klassiek kunstwerk. Het heeft door zijn bijzondere aanpak echter een zeer vernieuwend karakter. De speciale invloed van de jonge doelgroep is kenmerkend en vrij uniek te noemen. De kunstenaar heeft middels meerdere gesprekken met jongeren vooraf een goed beeld gekregen van hun wensen, en die weten in te passen zonder dat daardoor zijn eigen autonome stijl hoefde te worden aangepast. Het is bijzonder dat gedurende het hele traject overleg is gevoerd met jongeren. Van de opdrachtomschrijving, de keuze van de kunstenaar, tot het modelzitten. Van de ideeën voor en uitvoering van acties voor inzameling van gelden.
Draagvlak
Inmiddels is onder particulieren en bedrijfsleven veel geld ingezameld voor dit project. Er bestaat een grote belangstelling en er is al veel publiciteit geweest op radio en TV en in regionale en zondagskranten. Heel veel mensen steunden in woord en daad het initiatief. Uit de reacties bleek dat mensen niet alleen het doel wilden steunen, maar ook het kunstwerk op zich wilden realiseren. De stichting ontving hulp van veel mensen. Ook scholen, bedrijven en andere instellingen spanden zich in. Een groot deel van de benodigde middelen is in natura opgebracht.